سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220جریانشناسی تهیه و تدوین کتابهای زبان انگلیسی تخصصی ʼسمتʻ: تجربۀ سه رویکرد مواجهه با مهارت خواندن در قالب متن بهمثابۀ «ابزاری زبانی»، «ابزار انتقال اطلاعات» و «محرک تولید»12531200FAابوطالب ایرانمهرگروه ربان انگلیسی دانشگاه صنعتی شاهرود0000-0002-7364-7927حسین داوریاستادیار زبان شناسی دانشگاه دامغانJournal Article20170812انگلیسی برای اهداف دانشگاهی و یا به تعبیر رایجتر زبان انگلیسی تخصصی بهمثابۀ شاخهای از حوزۀ آموزش زبان انگلیسی، حداقل در دو دهۀ گذشته توجه بسیاری از فعالان عرصۀ زبانشناسی کاربردی را به خود جلب کرده است. نظر به اهمیت انکارناپذیر این شاخه در جامعۀ دانشگاهی ایران که بیتردید با کاستیهایی از حیث سیاستگذاری، برنامهریزی، منابع درسی و تربیت مدرس روبهروست، بررسیها مبیّن آن است که بهطور مشخص در دهۀ گذشته، چه در مقام نظر و چه در مقام عمل، شاهد افزایش توجه متخصصان به این حوزه بودهایم. با توجه به اهمیت جایگاه زبان انگلیسی در ایران، بهعنوان زبان خارجی و محدود شدن درونداد آن به کلاسهای درس و بهتبع آن کتابهای درسی، در این مقاله تلاش شده است با بهرهگیری از یک الگوی ارزیابی کارآمد، تحولات تهیه و تدوین کتابهایی که «سمت» مهمترین مرجع تهیه و تدوین کتابهای انگلیسی برای اهداف دانشگاهی منتشر کرده است بررسی شود. یافتههای حاصل از بررسی شماری از کتابهای انتشاریافته در سه دهۀ اخیر بیانگر آن است که این جریان متأثر از پیشرفتهای نظری در حوزۀ زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی، بهطور ملموس از حیث تغییر و تحولات دو دوره را تجربه کرده و در سالهای اخیر در حال تجربۀ دورهای جدید از نظر تغییرات در محتوا و ساختار است؛ تغییراتی دیرهنگام، اما نویدبخش و رو به پیشرفت که میتواند زمینۀ گذر از رویکردهای ناکارآمد سنتی به رویکردهای کارآمد نوین را فراهم کند و به تبع آن به برآورده ساختن اهداف برنامۀ آموزش زبان تخصصی در ایران یاری رساند.https://jut.samt.ac.ir/article_31200_c5c7169b01a9d76590c048d1f14e3ded.pdfسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220تبیین مدل آموزش هنر از طریق پژوهش در دستساخته ها مبتنی بر ادغام رویکردهای آموزشی؛ مطالعۀ موردی دستدوختهها265631204FAمرضیه طلاییدانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه الزهرافاطمه نسرین کاتبگروه هنر،دانشگاه الزهرا، دانشکده هنرJournal Article20170726از مهمترین چالشها در آموزش هنر معاصر، ابداع و طرحریزی برنامههایی است که بتواند در مسیرهای جذاب، خلاقانه و در عین حال ساختارمند، دانش آموزان را در مقاطع آموزشی مختلف، بهویژه دورههای متوسطه، در کشف معانی آثار، ایدههای پیچیده و درهم تنیده با باورها و عقاید مبدعان آنها یاری رساند و علاوه بر گفتمان های مبتنی بر هنرهای زیبا و منحصر به فرهنگهای خاص، اشکال هنری از فرهنگ و هنر بومی، قومی و ملی هر کشور را ذیل خود جای دهد. نوشتار حاضر با هدف بهرهمندی از مؤلفههای رویکردهای «آموزش مبتنی بر رشته های هنر» (DBAE) و «فعالیت هنری پژوهشمحور» (APR)، به ارائة طرح درس ترکیبی، با تمرکز بر دستدوخته های ایرانی پرداخته است. پرسش اصلی که این پژوهش با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی مقایسهای به آن پاسخ میدهد این است که فلسفۀ ادغام رویکردهای آموزش هنر در راستای پژوهش در دست ساختهها چیست و چگونه میتوان ساختار آموزشی را بر این مبنا تدوین کرد.نتایج این پژوهش نشان می دهد که رویکردهای ادغامی در آموزش و پژوهشِ دست ساخته ها، نه تنها میتواند دانش آموزان را بر جنبههای شکلگرایانۀ آثار متمرکز کند؛ بلکه آنان را به کشف ایدهها، باورها و عقاید تنیده با آثار بومی و فولکلور ترغیب نماید. به علاوه، دانشآموزان با رمزگشایی و کاوش در این آثار، قادر به خلق دوباره (نه مشابه) و رمزگذاری مفاهیم بر مبنای اندیشه های خود خواهند شد.https://jut.samt.ac.ir/article_31204_fa063494250953f0de10e22e0ce92882.pdfسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220ضرورتها، اهداف و رویکردهای درسنامۀ فارسی عمومی در دانشگاهها (مطالعۀ موردی: فارسی عمومی پیام نور)578131205FAحسین علیقلی زادهاستادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسیJournal Article20170917«فارسی عمومی» عنوان درسی سهواحدی در دانشگاههاست که همۀ دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی، بهجز دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، ملزم به گذراندن آن هستند. درسنامههای متعددی برای این سه واحد تألیف و تدوین شده است که بدون اهداف و ساختار منسجماند و بیشتر از آنکه هدف و برنامه و رویکرد داشته باشند، ذوق و سلیقه بر آنها حاکم است؛ بنابراین رویکردهای متفاوت و گاه متناقضی در چینش مطالب و انتقال اطلاعات دارند. یکی از این درسنامهها، <em>فارسی عمومی</em> دانشگاه پیامنور است که دارای اشکالات متعدد ساختاری، بلاغی، دستوری، معنایی و محتوایی، چاپی و همچنین اشکال در آزمونهاست که نیازمند بازنگری اساسی یا تألیف دوبارۀ کتابی جدید با نگرش به این اشکالات و رفع آنهاست. در این مقاله، علاوه بر گردآوری و طبقهبندی اشکالات این کتاب، دربارۀ نابسامانی درسنامههای فارسی عمومی بحث شده است که عوامل مختلفی در آن دخالت دارند. برای رفع این مشکلات و تألیف و تدوین درسنامهای دانشگاهی، ابتدا باید اهداف این درسنامه بهروشنی بیان شود و سپس برای رسیدن به اهداف پیشبینیشده، روشهای مناسبی اتخاذ شود که این کار نیازمند همکاری متخصصان زمینههای مختلف ادبی است.
https://jut.samt.ac.ir/article_31205_ec1d229b5329adebf5df87f2605fc243.pdfسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220«چون جمع شد معانی» نقد و بررسی کتاب نگاهی تحلیلی به علم بیان829831206FAروح الله هادیدانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهرانJournal Article20171007تلاش برای آموزش بلاغت فارسی کاری پسندیده در تمام مقاطع دانشگاهی است و این امر بیشک نیازمند تألیفات مناسبی است که باید به همت استادان زبان و ادبیات فارسی صورت گیرد. کتاب <em>نگاهی تحلیلی به علم بیان </em>نوشتۀ حسین آقاحسینی و محبوبه همتیان که سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) آن را برای آموزش دروس دانشگاهی منتشر کرده است، از این نوعکوششها و در خور تقدیر و سپاس است. نگارندگان کتاب با آگاهی و دقت کوشیدهاند با مراجعه به بیشتر منابع بلاغت قدیم و جدید در کنار آشنایی با متون ادب فارسی کتابی را فراهم آورند که حاوی نکتههایی جامع و دقیق در آموزش بیان است؛ ضمن آنکه با مراجعه به دانشهای دیگری چون نقد ادبی و زبانشناسی مجال آشنایی دانشجویان و خوانندگان را با دیدگاههای نو فراهم کردهاند. در کنار این ارزشها، به تبع، بعضی لغزش و بیدقتیها در نگارش، تدوین، توضیح و انتخاب مثال در هر کتابی راه مییابد؛ این بررسی نیز در این زمینه است تا برای بهتر شدن کتاب در چاپهای بعد سودمند باشد.https://jut.samt.ac.ir/article_31206_340198fcefc9c935f982e3ed0d371d87.pdfسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220زبان غیرمعیار در فرهنگ درستنویسی سخن9912031207FAحسین داوریاستادیار زبان شناسی دانشگاه دامغانJournal Article20170527<em>فرهنگ درستنویسی سخن</em> ازجمله آثار تجویزگرایانهای است که در یک دهۀ گذشته بهعنوان یکی از منابع شناختهشدۀ دانشگاهی جایگاهی نسبتاً قابلتوجه در فضاهای آموزشی کسب کرده است. این اثر بهطور مشخص میکوشد به پیروی از نمونههای پیشین در این حوزه، به معرفی واژهها، ترکیبها و جملات نادرست و غیرمعیار در زبان فارسی و ارائۀ پیشنهادهایی در راستای پالایش این زبان از اینگونه نادرستنویسیها بپردازد. در این مقاله، ضمن معرفی این اثر و نیز مبنای نظری حاکم بر آن، تلاش بر آن است تا در شش بخش و در قالب شواهد و نمونههایی متعدد کاستیها و نادرستیهای این فرهنگ ارائۀ شود. یافتهها بیانگر آن است که بخش قابلتوجهی از اطلاعات ارائهشده در این اثر که مبنای بحث و تصمیمگیری نویسنده در معرفی زبان غیرمعیار است با کاستیهایی روبهروست که برای اثبات این مدعا، شماری از این مدخلها معرفی و بر پایۀ استدلالهایی علمی تحلیل و نقد شدهاند.
https://jut.samt.ac.ir/article_31207_59b3b9972684d1008621d24662149f75.pdfسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاپژوهش و نگارش کتب دانشگاهی2676-7503214120180220بررسی شاخصهای جامعیت و روزآمدی کتاب الجامع فی تاریخ الأدب العربی (الأدب الحدیث) با رویکرد تحلیل محتوا12013931208FAیوسف نظریاستادیار زبان و ادیبات عربی دانشگاه شیرازکوثر تقوایی فرکارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیرازJournal Article20170612یکی از ابزارهای اصلی یاددهی و یادگیری، کتاب آموزشی است. کتاب آموزشی اگر به صورت مناسب نوشته شود، فرایند آموزش را سهولت میبخشد و انگیزۀ یادگیری را دوچندان میسازد. در این میان کتاب <em>الجامع فی تاریخ الأدب العربی</em> (<em>الأدب الحدیث</em>)نوشتۀ حنا الفاخوری از منابع اصلی سرفصل رشتۀ زبان و ادبیات عربی است. هدف پژوهش حاضر این است که با روش تحلیل محتوا و با رویکرد کمّی و کیفی، دو معیار مهم جامعیت و روزآمدی این کتاب بررسی شود. به این منظور، مؤلفههای مهم کتاب، ازجمله بازۀ زمانی تولد و وفات ادبا، ملیت، جنسیت، تخصص، دین و مذهب آنان بررسی شده است. همچنین، به برخی ابزارهای شکلی انتقال محتوا نگریسته شده است. بررسیها نشان میدهد شرط جامعیت که از شرطهای اساسی در تدوین کتاب درسی است در بیشتر مؤلفهها وجود ندارد و با توجه به بازبینی و ویرایش نشدن کتاب، شرط روزآمدی آن نیز به صورت جدی مخدوش است. این ایرادات خود را در ناسازگاری کتاب با سرفصل مصوب نیز بهوضوح نشان میدهد. از سوی دیگر، در خصوص ابزارهای انتقال محتوا نیز، ایرادات جدی بر کتاب وارد است. به طور کلی، علیرغم فراگیر بودن این کتاب در دانشگاههای ایران، کارآمدی لازم برای درس تاریخ ادبیات معاصر عربی را ندارد.https://jut.samt.ac.ir/article_31208_2b8843682db9bc5ed1f8ecad59ae7a7d.pdf