تأملی انتقادی در روایت کتاب بن‌لایه‌های شناخت از ایدالیسم استعلایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف از این مقاله، بازخوانی انتقادی روایت کتاب بن‌لایه‌های شناخت از ایدالیسم استعلایی است. آموزه‌ای مناقشه‌برانگیز در فلسفه کانت که ناظر به نسبت میان پدیدار و شیء فی‌نفسه و بر سر تفسیر آن جریان‌های تفسیری گوناگونی شکل گرفته است و نزاع پیرامون آن تا به امروز ادامه دارد؛ به گونه‌ای که برخی این تمایز را تمایز معرفت‌شناختی و ناظر به دو نحوه لحاظ شیئی واحد می‌داند. در مقابل برخی دیگر این تمایز را تمایزی وجودشناختی می‌دانند؛ در این گروه دوم برخی این تمایز را مستلزم تحقق اشیاء در دو جهان متفاوت دانسته (تفسیر دوجهان) و برخی دیگر این تمایز را ناظر به دو دسته متفاوت از صفات شیئی واحد می‌دانند؛ در این نوشتار با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانه‌ای، پس از بررسی تفاسیر گوناگون ناظر به این آموزه کانت، روایت کتاب بن‌لایه‌ها مورد تأمل انتقادی قرار می‌گیرد. مطابق خوانش این کتاب، ایدالیسم استعلایی یعنی قول به وجود اشیاء فی‌نفسه و تأثر ساحت شناخت از آنها، یکسره با مبانی کانت ناسازگار است. در نهایت یافته‌های این نوشتار حاکی از آن است که اولاً تفسیر این کتاب از این آموزه، در زمره تفاسیر دوجهان است؛ اما با نظر به پژوهش‌های متأخر کانت‌شناسانه، که این تفسیر در چهارچوب فلسفه کانت، تفسیری سازگار و قابل دفاع است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A critical reflection on the Interpretation of Transcendental Idealism in ‘Substrata of Knowledge’

نویسنده [English]

  • Mustafa Zali
Philosophy Department, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran
چکیده [English]

This investigation aims the critical review of interpretation of transcendental idealism based on the book ‘Substrata of Knowledge’. Transcendental idealism is one of the controversial theses in Kant's philosophy concerning the relation between the appearance and the thing-in-itself and has become the source of various interpretive currents; So that, some consider this distinction as an epistemological distinction and see it as two ways of considering a single object. Others, on the other hand, see this distinction as an ontological distinction; In this second group, some consider this distinction to require the realization of objects in two different worlds (two worlds interpretation) and others consider this distinction to refer to two different categories of single object attributes. In this article, using the analytical method, the interpretation of the book ‘Substrata of Knowledge’ is critically reflected. According to this book, transcendental idealism, that is, the commitment to the existence of things-in-themselves and the effect of them on cognition, is completely incompatible with Kant's principles; This article shows that its interpretation is like the two worlds interpretation; Then, by reference to the recent Kantian studies, it will be shown that this interpretation is consistent and defensible within the framework of Kant's philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kant
  • thing in itself
  • two-worlds interpretation
  • Substrata of Knowledge

مراجع

احمدی، ا. (۱۳۸۸). بن‌لایه‌های شناخت. تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتاب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
 
Abela, P. (2002). Kant’s Empirical Realism, Oxford, Oxford University Press.
Allais, L (2015). Manifest Reality: Kant's Idealism and His Realism. Oxford, Oxford University Press.
Allais, L. (2004). Kant’s “One World”: Interpreting Transcendental Idealism. British Journal for the History of Philosophy, 12, 655–684.
Allison, H. (2004). Kant’s Transcendental Idealism: An Interpretation and Defense. Revised and enlarged edition. New Haven, CT, Yale University Press.
Ameriks, K. (1982/a). Recent Work on Kant’s Theoretical Philosophy. The Philosophical Quarterly, 19, 1–24.
Ameriks, K. (1982/b) Kant’s Theory of Mind: An Analysis of the Paralogisms of Pure Reason. Oxford, Oxford University Press.
Anderson, R. L. (2015). The Poverty of Conceptual Truth: Kant's Analytic/Synthetic Distinction and the Limits of Metaphysics. Oxford: Oxford University Press.
Ewing, A. C. (1938). A Short Commentary on Kant's Critique of Pure Reason. Chicago, University of Chicago Press.
Jauernig, A. (2021). The World According to Kant. Oxford: Oxford University Press.
Kant, I. (1998). Critique of Pure Reason. Tr. and ed. by P. Guyer & A. Wood, Cambridge. Cambridge University Press.
Kant, I. (2004). Prolegomena to Any Future Metaphysics: That Will Be Able to Come Forward as Science: With Selections from the Critique of Pure Reason, 2nd. ed, ed. by G. Hatfield. Cambridge, Cambridge University Press.
Kemp Smith, N. A. (1923). Commentary to Kant’s ‘Critique of Pure Reason’. second edition. London/New York, Macmillan.
Langton, R. (1998). Kantian Humility: Our Ignorance of Things in Themselves. Oxford: Oxford University Press.
Langton, R. (2006). Kant's Phenomena: Extrinsic or Relational Properties? A Reply to Allais. Philosophy and Phenomenological Research, 73, 170-185.
Marshall, C. (2013). Kant’s Appearances and Things in Themselves as Qua-Objects. Philosophical Quarterly, 63(252), 520-545.
Pickering, M. (2016). Kant’s Theoretical Reasons for Belief in Things in Themselves. Kant-Studien, 107(4), 589-616.
Seidel, R. (2014). Kant in Teheran: Anfänge, Ansätze und Kontexte der Kantrezeption in Iran. Berlin/München/Boston, De Gruyter.
Stang, N. F. (2014). The Non-Identity of Appearances and Things in Themselves. Noûs, 48 (1), 106-136.
Stang, N. F. (2016). Kant's Modal Metaphysics. Oxford, Oxford University Press.
Stratmann, J. (2018). Kant, Grounding, and Things in Themselves. Philosophers’ Imprint, 18(7), 1-21.
Strawson, P. (2019). The Bounds of Sense: An Essay on Kant's Critique of Pure Reason, Milton Park, Routledge.
Watkins, E., & Willaschek, M. (2017). Kant’s Account of Cognition. Journal of the History of Philosophy, 55(1), 83-112.
Willaschek, M. (2018). Kant’s Sources of Metaphysics. Cambridge: Cambridge University Press.
Willaschek, M., & Watkins, E. (2020). Kant on Cognition and Knowledge. Synthese, 197, 3195–3213.
پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی
دوره 26، شماره 51
اسفند 1401
صفحه 98-122

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار