شناسایی شاخص‌های اهداف مطلوب برای دروس رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها و میزان توجه به آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، اصفهان، ایران

3 استاد گروه مدیریت آموزشی و توسعه منابع انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، مشهد، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص‌های اهداف مطلوب دروس رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها و میزان توجه به آن‌هاست. در این پژوهش، از طرح ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی، روش پدیدارشناسی و در بخش کمّی، روش توصیفی - پیمایشی به کار رفت. در بخش کیفی با 20 متخصص و از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های کشور و اهل نظر در حوزة اهداف و برنامة درسی، مصاحبة نیمه‌ساختاریافته به عمل آمد. ابزار جمع‌آوری داده‌های پژوهش مصاحبة نیمه‌ساختاریافته و پرسش‌نامة مستخرج از بخش کیفی بود. جامعة آماری بخش کمّی دانشجویان کارشناسی دانشگاه‌ها بودند که به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 360 نفر انتخاب شدند. برای تعیین روایی سؤال‌های مصاحبه و پرسش‌نامه از روایی صوری و محتوایی و برای برآورد پایایی پرسش‌نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده‌های پژوهش در بخش کیفی از روش ساختاری و تفسیری و در بخش کمّی از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. طبق یافته‌های کیفی پژوهش ده شاخص را مصاحبه‌شوندگان مهم‌ترین شاخص‌های اهداف دانستند. طبق یافته‌های کمّی میانگین عمل به شاخص‌های اهداف برای دروس رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها نامطلوب بوده، به توجه بیشتری نیاز دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification the Indices of Desirable goals regarding the Humanity Courses for Universities and the Extent of attention to

نویسندگان [English]

  • mostafa bagherian far 1
  • Ahmad Reza Nasr Esfahani 2
  • mohammad reza Ahanchian 3
1  Ph.D Candidate of Curriculum Studies in higher education, University of Isfahan, Faculty of Education and Psychology.
2 Professor, Department of Education, University of Isfahan, Faculty of Education and Psychology, Isfahan, Iran.
3 Professor, Department of educational management and human resource development, Ferdowsi University of Mashhad, Faculty of Education and Psychology, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

The present study is aimed towards identification the indices of desirable goals with regard to the Humanity Courses for universities and the extent to which these indices are taken into consideration. In the present study, exploratory mixed-methods research was used. In the quantitative section, Phenomenology method and in the quantitative section, a descriptive-survey method was employed. For the qualitative section, we administered quasi-structured interviews with 20 distinguished and qualified experts and faculty members of universities having their expertise in curriculum and goals. Also, 360 of the students of universities comprised the quantitative statistical population. This number of participants was selected using multistage cluster sampling method. To examine the reliability of interview questions and questionnaires, we recruited formal and content reliability. And, we used Cronbach's alpha coefficients to evaluate the validity of our questionnaires. We also employed in the qualitative analysis, the structural and interpretative method was administered in the quantitative analysis, descriptive and inferential statistics was also used to assess the data. The results indicated that the interviewees outlined ten indices as the salient indices of goals and it can be argued that the recognized indices can be used to assess and revise the goals of courses in different majors of the humanities. The quantitative findings also indicated that the range and degree of attention to the goal indices seem to be less than desirable which seem to require far more significant attention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • goals
  • curriculum
  • the Humanity Courses in universities

مراجع

احمدی، آمنه، مهرمحمدی، محمود، ملکی، حسن، صادقی، علیرضا و مرتضی طاهری (1399). «تبیین چارچوب مفهومی اهداف دوره‌های تحصیلی از منظر اسناد تحولی»، فصلنامة نوآوری­های آموزشی، 73(1)، ص 81ـ104.
امینی، محمد، رحیمی، حمید و حمیدرضا خدابخشی (1397). «ارزیابی مقایسه‌ای کیفیت عناصر برنامه درسی در رشته علوم تربیتی»، راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، 5 (2)، ص 1ـ12.
بابادی‌عکاشه، زهرا، نصر، احمدرضا، نیلی، محمدرضا و محمدصادق طباطبایی (1398). «تبیین اهداف و فعالیت‌های یاددهی و یادگیری مطلوب در برنامه درسی کارورزی رشتة حقوق»، تدریس‌پژوهی، 7 (1)، ص 184ـ205.
حاجتمند، فرزانه، فتحی‌واجارگاه، کورش و علی‌اکبر خسرو بابایی (1393). «ارزیابی کیفیت درونی برنامه درسی دوره دکترای اخلاق پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران از دیدگاه استادان و دانشجویان»، فصلنامة اخلاق پزشکی، 27 (1)، ص 129ـ153.
دانایی‌فرد، حسن، الوانی، سیدمهدی و عادل آذر (1398). روش­شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: اشراقی، صفار.
کریمی، صدیقه و احمدرضا نصر اصفهانی (1391). «روش‌های تجزیه‌وتحلیل داده‌های مصاحبه»، پژوهش، 7 (1)، ص 71ـ94.
کیامنش، علیرضا (1388). نقادی و خبرگی آموزشی، مندرج در کتاب برنامه درسی: نظرگاه­ها، چشم­اندازها (مهرمحمدی و همکاران)، مشهد: انتشارات قدی رضوی، به نشر.
لوننبرگ، فردریک و آلن ارنشتاین (1996). برنامه‌ریزی درسی: تحلیل و بهسازی تدریس، ترجمة مرحوم مصطفی شریف، اصفهان: جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.
ملکی، حسن (1392). مقدمات برنامه‌ریزی درسی، تهران: سمت.
موسوی، ستاره، نیلی، محمدرضا، نصر، احمدرضا و محمد مسعود (1394). «تبیین شاخص‌های نوآوری در هدف­های برنامه­های درسی رشته­های هنری و بررسی میزان کاربست آن‌ها»، دو فصلنامة مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 11 (1)، ص 85ـ120.
نیک­کار، محمد، حجت، عیسی و عباسعلی ایزدی (1392). «بررسی سازة هدف و کاربست آن در ایجاد انگیزش در نوآموز معماری»، دوفصلنامة مطالعات معماری ایران، 3 (1)، ص 85ـ107.
یارمحمدیان، محمدحسین (1393). مبانی و اصول برنامه‌ریزی درسی، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
 
Abell, M. M., Debra K. B. & J. S. Thomas (2005). “Access to the general curriculum: A curriculum and instruction perspective for educators”, Intervention in School & Clinic, 41 (2): pp. 82-86.
Akker, J, V, D. (2003). “Curriculum perspectives: An Introduction”, In J. van den Akker, U. Hameyer, & W. Kuiper (Eds.), Curriculum landscapes and trends, pp. 1-10, Dordrecht, the Netherlands: Kluwer.
Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Beauchamp, G. (1981). Curriculum Theory, 4th ed., Itasca, Ill.: F.E. Peacock Publishers.
Berry, T. R. (2014). “Internationalization, internalization, and intersectionality of identity: A critical race feminist re-images curriculum, Journal of Curriculum Theorizing, 30(1).‏
Betees.,S. (2004). “Follow-up study conducted in west texas state university graduates that opinions about the quality of the curriculum was discussed”, Handbook of the Undergraduate Curriculum, Jossey-Bass Publisher.
Cheng, Michael S. (2012). A Competency Model for Culinology Graduates: Evaluation of the Research Chefs Association’s Bachelor of Science in Culinology Core Competencies, Graduate Theses and Dissertations, Iowa State University.
Creswell, J., W. & V. L. Plano Clark (2007). Designing and Conducting Mixed Methods Research, London: Sage Publication Inc.
Creswell, W. (2011). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, 4th ed., Boston: Pearson publisher.
Dehghani, M., Pakmehr, H. & H. Jafari Sani (2011). “Managerial of challenges curriculum implementation in higher education”, Procedia Social and Behavioral Sciences, No. 15, pp. 2003-2005.
Dent, J., Harden, R. M. & D. Hunt (2017). A Practical Guide for Medical Teachers, Elsevier Health Sciences.
Eisner, E.W. (1994). Educational Imagination, Macmillan Publishing Company.
European Students’ Union (2017). Overview on Student-Centred Learning in Higher Education in Europe: Research Study, Retrieved from Brussels, Belgium: European Students’ Union.
Fenstermacher, G. & J. Soltis (2004). Approaches to Teaching, New York: Teachers College Press.
Gamson, D. A., Eckert, S. A. & J. Anderson (2019). “Standards, instructional objectives and curriculum design: A complex relationship”, Phi Delta Kappan, 100(6): 8-12.
Gillham, B. (2000). The Research Interview, London: Rautledge.
Hartel, R. W. & E. A. Foegeding (2004). “Learning: objectives, competencies, or outcomes?”, Journal of Food Science Education, 3(4): 69-70.‏
Huang, Z. J. (1991). Curriculum Design, Taipei: Taiwan donghua publishing house in Chinese.
Islam, A. (2019). “Improving educational quality through curriculum development: An empirical investigation using stakeholder feedback data”, Journal of Education, 199(2): 69-82.
Jordens, J. Z. & N. Zepke (2009). “A network approach to curriculum quality assessment”, Quality in Higher Education, 15 (3): 279-289.
Keinänen, M., Ursin, J. & K. Nissinen (2018). “How to measure students’ innovation competences in higher education: Evaluation of an assessment tool in authentic learning environments”, Studies in Educational Evaluation, 58, pp. 30-36.
Kirsten, N. (2019). “Improving literacy and content learning across the curriculum? How teachers relate literacy teaching to school subjects in cross-curricular professional development”, Education Inquiry, 10(4): 368-384.
Klein, M. F. (1985). Curriculum Design. International Encyclopedia of Education: Curriculum Studies, Volume II. Husen, T. and Postlethwaite (Eds.), Pergamon Press: Oxford England, pp. 1163-1170.
Krejcie, R. V. & D. W. Morgan (1970). Determining Sample Size for Research Activities, Texas A. & M. University.
Küçüktepe, C. & A. A. Uğurlu (2014). “Examination of Turkish curriculums of the republic period in terms of objectives”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, No. 152,
pp. 1001-1006.
Lattuca, L. & J. Stark (2009). Shaping the College Curriculum: Academic Plans in Context, San Francisco: Jossey Bass.
Locke, E. A. & G. P. Latham (1990). A Theory of Goal Setting and Task Performance, Englewood cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
Marsh, C. J. (2009). Key Concepts for Understanding Curriculum, Routledge.
Scott, T. & P. Brysiewicz (2016). “African emergency nursing curriculum: Development of a curriculum model”, International Emergency Nursing, No. 27, pp. 60-63.
Sen, S., Umemoto, K., Koh, A. & V. Zambonelli (2017). “Diversity and social justice in planning education: A synthesis of topics, pedagogical approaches, and educational goals in planning syllabi”, Journal of Planning Education and Research, 37(3): 347-358.
Sharani, B. R. (2008). Training Manual on Competency Based Learning Assessment, Dhaka: AGAMI Printing & Publishing Co.
Tyler, R. W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction, Chicago: University of Chicago Press.
Walker, D. F. (2003). Fundamentals of Curriculum: Passion and Professionalism, Lawrence Erlbaum Associates Press.
Warton, P. M. (2001). “The forgotten voices in homework: Views of students”, Educational Psychologist, 36, pp. 155-165.
Zeller, M. P., Sherbino, J., Whitman, L., Skeate, R. & D. M. Arnold (2016). “Design and implementation of a competency-based transfusion medicine training program in canada”, Transfusion Medicine Reviews, 30(1): 30-36.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار