بررسی ساخت آغازگری در کتب انگلیسی دانشگاهی با اهداف ویژه؛ مقایسه تألیفات نویسندگان ایرانی با غیرایرانی ‏

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان شناسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

2 *گروه زبان شناسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران (نویسنده مسئول: soheilatahmasbi@gmail.com)

3 گروه زبان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر، و از منظر فرانقش متنی از رویکرد نقش‌گرای هلیدی، شباهت‌ها و تفاوت‌های احتمالی شیوة بهره‌مندی ازساخت آغازگری کتب زبان تخصصی گرایش‌های علوم انسانی و مهندسی سازمان «سمت»، از نویسندگان ایرانی و کتب همسان از نویسندگان غیر ایرانی بررسی می‌شود. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و جامعة آماری آن 32 متن خواندنی از منابع مورد نظر است. طبق نتایج پژوهش، در میزان استفاده از آغازگرها در کل پیکره، در بین نویسندگان و در گرایش‌های تحلیلی، تفاوت زیادی دیده نمی‌شود؛ زیرا، آغازگر تجربی صد در صد، آغازگر ساده بیش از آغازگر مرکب (76% در برابر 24%) و آغازگر متنی بیش ازآغازگر بینافردی (5/22% در برابر 2%) کاربرد دارد. علت اصلی آن به ژانر بودن تألیفات آن‌ها مربوط می‌شود. بر پایة یافته‌های پژوهش: جایگاه آغازگر در زبان انگلیسی معنادار است و در تدوین کتب دانشگاهی، به‌ویژه در کتب زبان تخصصی، رعایت می‌شود؛ شباهت زیاد و هم‌سویی چارچوب نگارش نویسندگان مختلف با نظریة نقش‌گرایی نشان‌دهندة کارآمدی این دیدگاه در ارزیابی کتب علمی است؛ مؤلفان به اثربخشی فرانقش متنی به‌منزلة ابزاری در گسترش و انسجام متن و میزان بهره‌وری از آن در تفکیک ژانرهای مختلف دانشگاهی توجه دارند و در نهایت این‌که انتخاب کتاب درسی بر این مبنا که نویسندة آن ایرانی یا غیر ایرانی باشد، معیار مناسبی نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

‎ Investigating the thematic structure in Academic English Textbooks for Special Purposes :The Comparison of Iranian and non-Iranian Writings

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Darabi 1
  • siheila tahmasbi 2
  • Ahmad Izadi 1
  • sasan sharafi 3
1 Department of Applied Linguistics, Abadan Branch, Islamic Azad University, Abadan, Iran
2 *Department of Applied Linguistics, Abadan Branch, Islamic Azad University, Abadan, Iran (Corresponding author: soheilatahmasbi@gmail.com)
3 Department of Applied Linguistics, Ahwaz Branch, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran
چکیده [English]

In Functional Grammar, theme is a structure that plays a key role in message processing and it refers to the subject matter to which the message relates. Due to having such role, this linguistic concept is considered in the analysis of educational texts by those interested in this field. In the present study, drawing upon textual metafunction of Functional Theory, finding possible similarities and differences in the theme selection of universities’ ESP textbooks in Humanities and Engineering disciplines by Iranian(SAMT) and non-Iranian authors is of significant interest.The method of this research is descriptive-analytical and the statistical population is 32 readable texts from the sources.The results showed that there is no significant difference in the use of themes in the corpus, among authors,and between dicsiplines; so that,100% experimental themes, simple themes more than multiple themes (76% vs. 24%) and textual themes more than interpersonal themes (22.5% vs. 2%) have been used by all authors. It seems that the main reason for this similarity is related to the genre similarity of writings. Based on the findings, the following results can be inferred: Theme is meaningful in the English language and is taken into account in the writing of academic textbooks, especially in ESP; the remarkable similarity and the writing framework alignment of different authors with Halliday’s systemic functional theory suggests the usefulness of this view in the evaluation of  scientific books; the authors' attention to the effectiveness of the textual metafunction as an efficient resource in the construction, development, and coherence of texts, as well as its efficiency in academic textbooks division to different genres is elaborated; finally, in the light of these findings, it can be said that choosing a textbook based on the criteria that the author is Iranian or not, is not desirable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theme
  • ESP
  • Systemic Functional Theory
  • Textual Metafunction
  • Discipline

مراجع

ابوالحسنی، زهرا و مریم میرمالک ثانی(1387).«بررسی کتاب‌های درسی دانشگاهی براساس نظریة نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی و مقایسة آن با متون همسان غیر درسی، معرفی یک پایان‌نامه»، سخن سمت، شمارة 20، ص 129ـ143.
اعلایی، مریم (1388). «بررسی فرانقش متنی کتاب‌های درسی علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین (سمت)»، عیار، شمارة 22، ص92ـ113.
ایرانمهر، ابوطالب و حسین داوری (1396). «جریان‌شناسی تهیه و تدوین کتاب‌های زبان انگلیسی تخصصی «سمت»: تجربة سه رویکرد مواجهه با مهارت خواندن در قالب متن به مثابه «ابزاری زبانی»، «ابزار انتقال اطلاعات، و «محرک تولید»، دوفصلنامة پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، دورة 21، شمارة 41،
ص 1ـ25.
خطیبی، محمدمهدی و مهیار علوی‌مقدم (1396). «بررسی آغازگرهای فرانقش متنی در عبهرالعاشقین روزبهان بقلی»، دوماهنامة جستارهای زبانی، دورة 8 ، شمارة 6، ص 23ـ54.
دبیرمقدم، محمد (1383). زبان‌شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی، ویراست دوم، تهران: سمت.
رشیدی، ناصر و مریم بهرامی (1391). «ارزیابی تحلیلی کتاب زبان انگلیسی عمومی»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شمارة 25، ص 59ـ78.
شعبانی، حسن (1385). مهارت‌های آموزشی (روش‌ها و فنون تدریس)، تهران: سمت.
عرب زوزنی، محمدعلی و محمدرضا پهلوان‌نژاد (1394). «بررسی آغازگر نشان‌دار و بی‌نشان در کتب زبان انگلیسی مقطع متوسطه در ایران، براساس رویکرد نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی»، دوماهنامة جستارهای زبانی، دورة 6، شمارة 3، ص 189ـ214.
غفاری مهر، مهرخ (1383). بررسی دو مجموعه کتاب‌های آموزشی زبان فارسی از دیدگاه نظریه نقش‌گرای هلیدی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی.
فهیم‌نیا، فرزین (1387). توصیف و تحلیل نقش‌گرایانة آغازگر از منظر رویکرد هلیدی در کتاب‌های فارسی و انشاهای دانش‌آموزان دبستان، رسالة دکتری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کاظمی، فروغ (1393). «ساخت آغازگری پایان‌بخشی در بخش‌های مرکب متون علمی فارسی بر پایة دستور نظام‌مند»، زبان‌شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شمارة 1، ص 149ـ170.
کاظمی، فروغ و آزیتا افراشی (1392). «بررسی انواع آغازگر در متون فیزیک تخصصی فارسی و انگلیسی از منظر فرانقش متنی نظریة نقش‌گرای هلیدی»، دوفصلنامة علمی - پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا،شمارة 8 ، ص 167ـ204.
محمدابراهیمی، زینب و محی‌الدّین شریف‌زاده (1385). «مقایسة ساخت مبتدا - خبری در دو مجموعة آموزشی New Interchange 3 و زبان انگلیسی دورة پیش‌دانشگاهی، رهیافتی نقش‌گرا»، مجلة زبان و ادب، شمارة 30، ص 43ـ57.
محمودی، محمدهادی و محمد مرادی (1394). «نقد و ارزشیابی کیفی کتاب زبان انگلیسی پایة اول در دورة اول متوسطه (هفتم) با تأکید بر روش‌شناسی آموزش زبان خارجی»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارة 3، ص 169ـ179.
مشکوةالدینی، مهدی (1388). سیر زبان‌شناسی، چاپ پنجم، مشهد: شهید دانشگاه فردوسی مشهد.
واشقانی فراهانی، ماشاءالله (1379). بررسی و تحلیل محتوای کتاب درسی علوم پایة اول کودکان کم‌توان ذهنی و مقایسة آن با کتاب درسی علوم پایة اول کودکان عادی، تهران: سازمان آموزش و پرورش استثنایی، پژوهشکدة کودکان استثنایی.
یارمحمدیان، محمدحسین (1386). اصول برنامه‌ریزی درسی، تهران: یادواره کتاب.
 
Arunsirot, S. (2013). “An analysis of textual metafunction in Thai EFL students”, Novitas-Royal (Research on Youth and Language), 7(2): 160-174.
Coffin, C. & A. Hewings (2005). “IELTS as preparation for tertiary writing: Distinctive interpersonal and textual strategies”, In L. J.Ravelli & R. A. Ellis, (eds.), Analysing Academic Writing, pp. 153-171, London: Continum.
Davarpanah, H. (2013). English for the Students of Political Science II, pp. 8-136, Tehran: SAMT.
Davies, F. (1988). “Reading between the lines: Thematic choices as a device for presenting writers viewpoint in academic discourse”, The Especialist, 9(2): 173-200.
Dryzek, J.S. , Honig, B. & A. Phillips (2006). The Oxford Handbook of Political Theory, New York: Oxford University Press.
Ebrahimi, S. F. & S. H. Chan (2014). “Cross-disciplinary and cross-linguistic manifestation of theme in academic writing”, Pertanika Journal of Social Science and Humanities, 22(3): 695-707.
Farhady, H. & P. Tavakoli (2013). English for the Students of Architecture, pp. 13-72, Tehran: SAMT.
Fries, P. H. & G. Francis (1992). "Exploring theme: Problems for research", Occasional Papers in Systemic Linguistics, No. 6, pp. 45-60.
Fries, P. H. (1994). Themes, Methods of Development and Ttexts, In Hasan R. & P. H. Fries, (eds.) On Subject and Theme: A Discourse Functional Perspective, p. 1, Amsterdam John Benjamin.
Ghadessy, M. (1995). “Thematic development and its relationship to registers and genres”, In M. Ghadessy (ed.), Thematic Development in English Text, pp. 129-146, London: Pinter.
Ghadessy, M. (1999). “Thematic organization in academic articles abstracts”, Estudios Ingleses de la Universidad Complutens, 7:141-161.
Halliday M. A. K. & R. Hassan (1976). Cohesion in English, London: Longman.
Halliday, M. & C. M. I. M. Matthiessen (2004). An Introduction to Functional Grammar, New York: Edward Arnold.
Halliday, M. & C. M. I. M. Matthiessen (2014). Halliday’s Introduction to Functional Grammar, 4th ed., New York: Routledge.
Halliday, M. A. K. (1994). An Introduction to Functional Grammar, New York: Edward Arnold.
Hassan, R. (1989). Linguistics, Language and Verbal Art, London: Oxford University Press.
Hunston, S. (2000). Pattern Grammar: A Corpus-Driven Approach to the Lexical Grammar of English, Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.
Idding, J. (2008). “A functional analysis of english humanities and biochemistry writing with respect to teaching university compositionˮ, Journal of Novitas-Royal, No. 2, pp. 60-78.
Khamis, N. & I. Ho-Abdullah (2017). “Lexical features of engineering english vs. general english”, Journal of Language Studies, 17(3): 106-119.
Lambrecht, K. (1996). Information Structure and Sentence Form: Topics, Focus and the Mental Representation of the Discourse Referents, Cambridge: Cambridge, UK Cambridge University Press.
Lovejoy, K. B. (1991). “Cohesion and information strategies in academic writing: Analysis of passages in three disciplinesˮ, Journal of Linguistics and Education, No. 3, pp. 315-343.
Martin, J. R. & D. Ros (2003). Working with Discourse: Meaning Beyond the Clause, London: Continuum.
Martin, J. R.(1992). English Text: System and Structure, Amsterdam: John Benjamins.
Martinez, I. A. & D. Ros (2003). “Aspects of theme in the method and discussion sections of biology journal article in English”, Journal of English for Academic Purposes, 2(2):103-123.
Matthiessen, C. (2004), “Descriptive motifs and generalizations”, in Caffarel, A., Martin, J. R. & Matthiessen, C. (Eds.), Language Functional Perspective, Amsterdam: John Benjamins, pp. 537-673.
North, S. (2003). Emergent Disciplinary in an Interdisciplinary Cours: Theme use in Undergraduate Essays in the History of Science, Unpublished phD thesis, Open university, U.K.
O’Donnell, M. (2012). Introduction to systemic functional linguistics for discourse analysis, Language, Function, and Cognition. 2011-12. Available at: <http://web. uam.es/departamentos/filoyletras/filoinglesa/Courses/LFC11/LFC-2011>.
Sheldon, I. E. (1988). Genre Analysis: English in Accademic and Research Setting, Cambridge, UK, Cambridge University Press.
Swales, J. M. (1990). Genre Analysis: English in Academic and Research Setting, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Thompson, G. (1997). Introducing Functional Grammar, London: Arnold.
Tomlinson, B. (2001). Materials Development, In R. Carter & D. Nunan (eds.), The Cambridge Guide to Teaching English to Speakers of other Languages, pp. 66-71, UK, Cambridge: Cambridge University Press.
Wagner, O. (1988). Modern Architecture, A Guidebook for his Students to this Field of Art, Getty center for the history of art and the Humanities, Santa Monica, CA 90401.
Wang, L. (2007). “Theme and rheme in the thematic organization of text: Implication for teaching academic writing”, Asian EFL Journal, 9(9): 88-101.
Whittaker, R. (1995). “Theme, process and the relation of meaning in academic articles”, In M. Ghadessy (ed.), Thematic Development in English Text, pp. 105-128, London: Pinter.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار