آسیب‌‌شناسی شیوة معادل‌‌گزینی در فرهنگ معاصر کیمیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان انگلیسی دانشگاه دامغان

چکیده

از جمله ویژگی‌‌هایی که فرهنگی یک‌‌زبانه را از فرهنگی دوزبانه متمایز می‌‌‌‌سازد، مقولة «معادل» است؛ مقوله‌‌ای که به تعبیری، مهم‌ترین ملاک در تعیین کامیابی یا ناکامی یک فرهنگ دوزبانه برشمرده می‌‌شود. به دلیل چنین اهمیتی است که این مقوله، معیاری اساسی در ارزیابی و نقد یک فرهنگ دوزبانه محسوب می‌‌گردد. بررسی فرهنگ‌های دوزبانة موجود بیانگر آن است که با وجود پیشرفت‌‌هایی ستودنی و قابل‌‌ملاحظه در عرصة تألیف فرهنگ‌‌های انگلیسی به فارسی، این روند کمتر در حوزة فرهنگ‌‌های فارسی به انگلیسی مشهود بوده است. بنابراین، در این مقاله ضمن معرفی اهمیت و تبیین ظرافت‌‌ها و دشواری‌‌های شیوة معادل‌‌گزینی در فرهنگ‌‌های دوزبانه، به‌‌ طور مشخص برپایة چهارچوب نظری پژوهش، از حیث شیوة معادل‌‌گزینی، به بررسی و نقد فرهنگ معاصر کیمیا: فارسیـ انگلیسی به ‌‌عنوان فرهنگی مرجع با ابعادی آموزشی که به دلایلی چند در یک دهة اخیر با اقبال کاربران همراه بوده، پرداخته شده است. یافته‌‌ها بیانگر آن است که این فرهنگ در هر دو حوزة «انتخاب معادل» و «نحوة ارائة معادل»، به ‌‌عنوان دو معیار گزینش و سنجش شیوة معادل‌‌گزینی، با کاستی‌‌هایی جدی همراه بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Equivalent Selection Method in Kimia Contemporary Dictionary

نویسنده [English]

  • Hossei‎n Davari
Assistant Professor of English Language Faculty, Damghan University
چکیده [English]

Among the features which distinguish a monolingual dictionary from a bilingual one  is the status of “equivalents”. This feature is known as a main criterion in determining the success or failure of a bilingual dictionary. Thus, this criterion is introduced as one of the most significant criteria in any critical study and evaluation of bilingual dictionaries. Study of the present bilingual dictionaries reveals that despite the great breakthroughs in the development of English-Persian dictionaries, this trend cannot be seen in the field of Persian-English dictionaries. Therefore, while introducing the importance of equivalents as well as explaining the complexities and difficulties of equivalent selection in bilingual dictionaries,  this paper on the basis of the theoretical framework of the study, analyzed equivalent selection method in Kimia Persian-English Dictionary as a reference book with didactic dimensions that has attracted many users in recent years. The findings indicate that in both choosing equivalents and presenting them, as two sub-criteria of the study, this dictionary suffers from serious shortcomings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • equivalent
  • bilingual dictionary
  • explanation
  • usage levels
  • semantic field

مراجع

امامی، کریم (1383). «در راه و بیراه فرهنگ‌نگاری»، مترجم، سال 13، شمارة 38، ص 37ـ43.
امامی، کریم (1385). فرهنگ معاصر کیمیا: ‌فارسی ـ انگلیسی، ویراستة علی خزاعی‌فر،  تهران: فرهنگ‌ معاصر.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: فرهنگ ‌معاصر.
باطنی، محمدرضا (1387). فرهنگ معاصر پویا: انگلیسی ـ فارسی، تهران: فرهنگ ‌معاصر.
باطنی، محمدرضا (1392). فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات و عبارات رایج فارسی (فارسی ـ انگلیسی)، تهران: فرهنگ ‌معاصر.
حاجی‌قاسمی، فرزانه و سمیه کاظمی نجف‌‌آبادی (1396). «جایگاه زبان‌‌شناسی در بین کتاب‌های دانشگاهی رشتة زبان و ادبیات عربی»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شمارة 40، ص 73ـ93.
حسینی، سیدآیت (1395). «بررسی و نقد فرهنگ یک جلدی فارسی به ژاپنی و ژاپنی به فارسی معاصر»، پژوهشنامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، شمارة 41، ص 99ـ120.
حق‌شناس، محمدعلی و همکاران (1381). فرهنگ معاصر هزاره، تهران: فرهنگ ‌معاصر.
داوری، حسین (1396). «زبان غیرمعیار در فرهنگ درست‌‌نویسی سخن»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شمارة 41، ص 99ـ120.
داوری، حسین، ایرانمهر، ابوطالب و سید مهدی عرفانی (1389). «بازبینی و نقد فرهنگ هزاره»، مجلة فرهنگ‌‌نویسی، شمارة 3، ص. 220ـ248.
صفرزاده، بهروز (1395). «نگاهی به فرهنگ معاصر هزاره (انگلیسی ـ فارسی)»، نامة فرهنگستان، شمارة 61، ص 205ـ 209.
قانعی‌فرد، عرفان (1385). نخستین درس‌های فرهنگ‌‌نگاری، تهران: انتشارات بهنود.
گازرانی، منیژه (1396). «نقد و بررسی فرهنگ فارسی گفتاری»، نقد کتاب ادبیات، سال سوم، شمارة ۹ و۱۰، ص 173ـ194.
هاشمی‌میناباد، حسن (1395). «فرهنگ؟ دانشنامه؟ کارا؟»، نقد کتاب ادبیات، شمارة 5، ص 41ـ62.
Adamska-Sałaciak, A. (2013). “Equivalence synonymy and sameness of meaning, in a bilingual dictionary”, International Journalof Lexicography. Fredric Dolezal (Ed.), Vol. 26, Issue 3, New York: Oxford University Press.
Adamska-Saliciak, A. (2010). “Examining equivalence”, International Journal of Lexicography, 23 (14). pp. 387-409.
Al-Kasimi, A.M. (1983). Linguistics and Bilingual Dictionaries, Leyden: E.J. Brill.
Baker, M. (1992). In Other Words: A Coursebook on Translation, London and New York: Routledge.
Baker, M. and R. Kaplan (1994). A New Breed of Bilingual Dictionaries, Babel 40(1): 1-11.
Burkhanov, I. (1998). Lexicography: A Dictionary of Basic Terminology, Rzeszo W: Wydawnictwo Wyższej Szkoly Pedagogicznej.
Doke, C.M., Malcolm, D.M., Sikakana, J.M.A. and B.W. Vilakazi (1990). English – ZuluZulu – English Dictionary. Johannesburg: Witwatersrand University Press.
Hartmann, R. R. K. and G. James (1998). Dictionary of Lexicography. London: Routledge.
Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation, New York: Prentice Hall International
Peciar, Štefan (1961). “K niektorým problémom dvojjazyčného slovníka”, Lexikografický Sborník, In: V. Blanám (Ed.), pp. 18-23, Materiály z porady o prekladových slovníkoch, Piešťany 1959, Bratislava: SPN.
Piotrowski, T. (1994). Problems in Bilingual Lexicography, Wydawn: Universitety Wrocławskiego.
Sekaninova, El. (1993). Dvojjazyčná Lexikografia Vteórii a Praxi, Bratislava: Veda.
Tomaszczyk, J. (1988). “The bilingual dictionary under review”, in M. Snell-Hornby (Ed.), pp. 289-297, ZüriLEX’86 Proceedings, Papers read at the EURALEX International Congress, University of Zürich, 9-14 September 1986 Tübingen: Francke Verlag.
Wiegand, H. E. (2002). “Equivalence in bilingual lexicography: Criticisms and suggestions”, Lexicos, 12: 239-255.
Yong, H. and J. Peng (2007). Bilingual Lexicography from a Communicative Perspective, Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
Zgusta, L. (1971). Manual of Lexicography, The Hague/Paris: Mouton.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار